In een eerdere blog schreef ik al over mijn veldwerk in Mozambique en mijn ervaringen tot dan toe. Het was toen nog erg droog, maar het was ook interessant om te zien hoe de boeren daarmee omgingen. Nu mijn tijd hier bijna ten einde is, is de droge periode ook (eindelijk) voorbij en is het regenseizoen aangebroken.
Omdat ik onderzoek doe naar de waterbeschikbaarheid en het waterverbruik door boeren in de droge periode, was het dus essentieel dat ik hier ook in die tijd was. Deze is van ongeveer april tot november, maar wanneer het regenseizoen begint, verschilt nogal van jaar tot jaar. Dit jaar was het vrij laat; pas in december kwamen de eerste échte regens. Gelukkig kon ik in de laatste weken van mijn onderzoek dus ook nog zien hoe het er in het regenseizoen aan toe gaat.
Tijdens het droge seizoen waren de boeren afhankelijk van irrigatie om hun gewassen te laten groeien, maar door de beperkte beschikbaarheid van water kon iedere boer dit maar 1 à 2 dagen per week doen. De rest van de tijd was er dan ook weinig te doen, het was (zeker tegen het einde van het droge seizoen) duidelijk dat ze echt aan het wachten waren op de regens. Mijn gids legde ook uit dat de regens dit jaar langer op zich lieten wachten dan normaal, wat het lastig plannen maakt. Met het ploegen van een stuk land en het zaaien van gewassen is timing ten opzichte van de regens ontzettend belangrijk, zeker als je, zoals deze boeren, erg afhankelijk bent van je oogst en geen alternatief inkomen hebt.
Toen de regens dan eindelijk kwamen was het verschil enorm, in alles. Het landschap was binnen een week veranderd van geel, dor en droog naar groen, nat en met een drukkende, klamme hitte. Overal waren de mensen bezig hun land te ploegen en gewassen te zaaien, en omdat het vakantie is, hielp de hele familie vaak mee. Stukken van riviertjes die eerst droog stonden, stroomden nu ineens, en op andere plekken stond de rivier een stuk hoger dan daarvoor.
Het regenseizoen heeft echter ook nadelige gevolgen: tijdens en na een plensbui zijn wegen vaak onbegaanbaar. Ook in de stad, waar veel wegen onverhard zijn, veranderen sommige wegen in rivieren; de drainage laat dus nog wel wat te wensen over. Een nationaal park hier in de buurt (Gorongosa) sluit ook volledig gedurende het regenseizoen; zelfs met een jeep is er dan geen doorkomen aan (gelukkig kon ik nog nét het weekend voor de sluiting gaan). Ook valt de elektriciteit vaak uit met onweer.
Ondanks deze ongemakken zijn vooral de boeren logischerwijs erg blij als de regens eindelijk komen, en het verschil met het droge seizoen vond ik, hoewel ik er op voorbereid was, toch verbazingwekkend. Voor mij zit het veldwerk-deel van mijn afstudeeronderzoek er nu op, wat rest is nog een weekje aan het strand om te duiken voordat ik terugkeer naar het (k)oude, vertrouwde Nederland. Ik heb enorm genoten van mijn verblijf hier: het veldwerk, het Mozambicaanse leven, en de uitjes naar de bergen, het strand en op safari. De tijd is werkelijk voorbij gevlogen!
Als de regens komen… was originally published in Water, wereldwerk! on Medium, where people are continuing the conversation by highlighting and responding to this story.