Als student krijg je veel mogelijkheden om Nederlandse waterkennis in het buitenland toe te passen. Na een eerdere stage in Bolivia werk ik nu vier maanden in Mozambique aan mijn masterthesis waarin ik onderzoek doe naar de efficiëntie van irrigatiesystemen. Mozambique is een arm, maar prachtig land met veel mogelijkheden op het gebied van landbouw.
Ik woon nu in Chimoio, een stad in het westen van Mozambique, dicht bij de grens met Zimbabwe. Ik doe hier dus onderzoek naar de efficiëntie van irrigatiesystemen in het stroomgebied van de Messica rivier. Dit komt er vooral op neer dat ik veel in het veld ben om te meten hoeveel water er door de kanaaltjes en riviertjes in dit gebied stroomt. Daarnaast kijk ik hoe de boeren het water gebruiken en welke gewassen ze verbouwen. Het is een ontzettend interessant, maar ook complex en dynamisch studiegebied. Vaak worden de kanaaltjes, die gemaakt zijn van aarde, ieder seizoen weer verlegd en ook het gebied dat wordt gecultiveerd, verandert voortdurend.
De landbouw in dit gebied is op veel vlakken anders dan in Nederland. Het is vooral kleinschalig en technische hulpmiddelen zijn er niet of nauwelijks. We zitten momenteel in het droge seizoen en daarin zijn de boeren afhankelijk van stroompjes die vanuit de bergen komen. De bronnen hiervan worden tijdens het regenseizoen aangevuld. Tijdens het droge seizoen is water dus een belangrijke limiterende factor, net als afgelopen zomer in Nederland overigens…
Ondanks dat de mensen in dit gebied over weinig hulpmiddelen beschikken, hebben ze steeds toegang tot water, hoewel niet altijd in grote hoeveelheden. Dat dit zeker niet overal zo is, merkte ik tijdens bezoeken aan andere gebieden in Mozambique en een reis naar Malawi. Daar zijn veel regio’s ontzettend droog, waardoor er niks geproduceerd kan worden en mensen voor drinkwater afhankelijk zijn van pompen waarvoor ze soms kilometers moeten lopen. Bovendien worden de effecten van klimaatverandering hier ook steeds meer voelbaar, met langere periodes van droogte, onvoorspelbare regenval waardoor het planten van gewassen lastiger wordt of juist extreme buien die de oogst en het land verwoesten.
De boeren in Mozambique zijn ontzettend vriendelijk en bieden tijdens gesprekken vaak wat te eten aan, zoals nsima, een soort dikke maïspap. Als ze vragen wat ik precies kom doen, is het soms wel lastig uit te leggen wat ik voor hen kan betekenen. Hoewel ik vooraf al niet het idee had dat ik de mensen hier ‘wel even zou helpen’, wordt het hier soms nog eens extra duidelijk hoe complex de situatie van ‘westerse’ hulp is. Mijn eigen onderzoek zal niet direct iets bijdragen, maar het is wel onderdeel van een groter project, wat bijvoorbeeld eerder al geholpen heeft met het bouwen van kanalen van steen en cement zodat er minder water verloren gaat.
Naast het veldwerk bevalt het leven hier ook uitstekend! Ik woon bij een Mozambikaanse familie en krijg dus veel mee van de lokale cultuur. Tijdens uitstapjes in het weekend zie ik ook veel van dit prachtige land. Het tempo is hier een paar standjes lager dan in Nederland, maar daar is goed aan te wennen 🙂 Tot nu toe is mijn tijd hier in Mozambique ontzettend leerzaam, maar dus ook confronterend. Kortom, een topervaring!
Op onderzoek in Mozambique! was originally published in Water, wereldwerk! on Medium, where people are continuing the conversation by highlighting and responding to this story.