Plastic troep in zee vervoert ‘alien-species’
Twee effecten van plastic in de zee, die je waarschijnlijk nog niet kende
We weten allemaal dat plastic in de oceaan voor grote problemen zorgt: Stranden zonder plastic troep zijn tegenwoordig een uitzondering. Op de bodem van de zee is het niet veel beter. Als gevolg van al dat rondzwervende plastic sterven zeedieren en vogels. Ze raken verstrikt of eten het plastic op. Er gaat veel aandacht uit naar deze effecten van onze nalatigheid. Maar beseffen we ons dat wij zelf dat plastic ook opeten? En denken we wel eens aan de indirecte gevolgen van dit ronddrijvende plastic, zoals de invasie van uitheemse diersoorten in een ecosysteem?
Hoewel moeilijk is te bepalen hoeveel plastic in de oceaan rondzwerft (als drijvende stukken maar ook als microdeeltjes en gezonken plastic), gaat het om naar schatting 150 miljoen ton plastic. Ieder jaar zou er 8 miljoen ton plastic bijkomen. Deze hoeveelheid staat gelijk aan één vuilniswagen vol met plastic, per minuut (Ritschel, 2018). Dit aantal blijft maar groeien, naar verwachting tot 250 miljoen ton in 2050. Volgens de Ocean Conservancy zal er binnen 10 jaar meer plastic in de oceaan zijn dan het totale aantal vissen (Ritschel, 2018).
We zijn bekend met deze verontrustende verhalen en er zijn veel initiatieven om deze vervuiling op te ruimen én in de toekomst tegen te gaan. Maar toch lijken de doemverhalen soms een ver-van-ons-bed-show. De Scheveningse stranden zien er immers aardig schoon uit. Het probleem is echter zeker niet ver van ons bed.
We eten ons plastic afval
Opname plastic door mens
Plastic breekt heel langzaam af in het water, het versnippert en laat chemische stoffen vrij. Het besmette water wordt door alle zeedieren ingeslikt, van de grootsten tot de allerkleinsten. Visjes eten kleine organismen en worden vervolgens gegeten door weer grotere vissen, dit is het bekende voedselweb. Wij als mensen eten ook vis, wat betekent dat wij ons eigen afval eten (Plastic-Pollution.org). Belgische onderzoekers hebben berekend dat een gemiddelde Europese schelpdiereter meer dan 6.000 microplastics opneemt per jaar. De gevolgen van deze inname op de gezondheid zijn tot dusver onbekend door het ontbreken van onderzoek (L van Cauwenberghe, 2014). En het feit dat plastic wel zeker afbreekt, al duurt dit honderden jaren, betekent dat we ook in de toekomst een onwijs groot vervuilingsprobleem hebben (Guern, 2018).
Naast het vergiftigen van de oceaan en hiermee het leven in de zee, heeft het rondzwervende plastic nog een effect waar wij ons misschien minder bewust van zijn. Ronddrijvend plastic kan hele ecosystemen veranderen.
Plastic vlotten vervoeren ‘alien species’
Nieuwe soorten door plastic zeetransport
Dit gaat op een heel bijzondere manier: als plastic zich clustert, vormt het een soort drijvende plaat op het water. Deze plaat fungeert als een vlot voor kleine organismen, waarop zij gemakkelijk groeien door het langzame voortbeweging op het water. Ze zijn veilig voor roofdieren (kleine visjes) en hebben tijd om zich aan te passen aan andere water- en klimaatcondities. Zo zijn er meer dan 289 Japanse organismen aangetroffen aan de Westkust van Amerika, zes jaar na de tsunami in Japan (Pipkin, 2018). Deze levende organismen zijn meegereisd met het vuil dat door de tsunami de zee is ingesleurd. Het gaat om andere Japanse mosselen en zeepokken. Er zit een groot gevaar aan deze ‘alien species’ (= uitheemse diersoorten). Zij kunnen bijvoorbeeld onbekende parasieten meevoeren, waar tegen de oorspronkelijk organismen in het gebied niet bestand zijn. Daarnaast kunnen ze de leefomgeving letterlijk overnemen. Wanneer de uitheemse organismen zich voortplanten, kan het voorkomen dat zij beter zijn in overleven dan een oorspronkelijk voorkomende soort. De oorspronkelijke (zwakkere) soort, kan zo langzaam verdwijnen. Dit fenomeen vindt natuurlijk ook al zonder de aanwezigheid van plastic vervuiling plaats; er zijn nieuwe diersoorten in landen geïntroduceerd doordat deze zijn meegelift met handelsschepen of wrakstukken. Plastic breekt pas af na honderden jaren en kan dus gigantische afstanden afleggen. Daardoor is de verspreiding van plastic zorgwekkend en krijgt daarom veel aandacht. Dit kan ook grote gevolgen hebben voor het Nederlandse ecosysteem.
Gebruikte bronnen:
Guern, C. l. (2018, march). When the mermaids cry: the great plastic tide. Retrieved from plastic-pollution: http://plastic-pollution.org/
L van Cauwenberghe, C. J. (2014). Microplastics in bivalves cultured for human consumption. Gent: Environmental Toxicology Unit.
Mambra, S. (2017, december 27). How is Plastic Ruining the Ocean. Retrieved from marineinsight: https://www.marineinsight.com/environment/how-is-plastic-ruining-the-ocean/
Pipkin, W. (2018, august 28). Invasive Species Are Riding on Plastic Across the Oceans. Retrieved from National Geographic: https://www.nationalgeographic.com/environment/2018/08/news-invasive-species-ride-plastic-across-ocean/
Reckas, T. (2012, september 13). The plastics breakdown: an infographic. Retrieved from One World One Ocean: http://www.oneworldoneocean.com/blog/entry/plastics-breakdown-an-infographic
Ritschel, C. (2018, april 18). Why is plastic bad for the environment and how much is in the ocean. Retrieved from Independent UK: https://www.independent.co.uk/life-style/plastic-bad-environment-why-ocean-pollution-how-much-single-use-facts-recycling-a8309311.html
Plastic troep in de zee vervoert ‘alien-species’ was originally published in Water, wereldwerk! on Medium, where people are continuing the conversation by highlighting and responding to this story.