Meer plastic dan vis in de wereldzeeën dit klinkt misschien gek maar uit onderzoek blijkt dat dit in 2050 het geval is (Ellen MacArthur, 2016). Het plastic vormt niet alleen een bedreiging voor de vissen maar ook een bedreiging voor de gehele voedselketen.
Met de toenemende wereldbevolking moet er iets gebeuren om de plasticsoep een halt toe te roepen. Boyan Slat is inmiddels gestart met: The Ocean Cleanup. Deze clean up is een prachtig initiatief om de oceanen op te schonen. Het plastic komt echter in veel gevallen via de rivieren in de zeeën terecht.
Om in de toekomst de oceanen schoner te houden is een aanpak bij de bron dan ook van essentieel belang.
In het verleden hebben een aantal technische maatregelen echter geleid tot problemen voor de flora en fauna die pas vele jaren later aan het licht kwamen. Een mooi voorbeeld is de Afsluitdijk, de dijk sloot het IJsselmeer af en verkorte hiermee de kustlijn met een paar honderd kilometer. Pas vele jaren later kwamen de gevolgen voor de flora en fauna aan het licht. De vissen bleken het IJsselmeer niet meer in te kunnen, de vogels kwamen niet meer terug omdat er niets meer te eten was en zo stortte het gehele ecosysteem in elkaar. Uiteindelijk duurde het nog meer dan 80 jaar voor dat de vismigratie rivier er lag en de vissen hun weg vonden door de Afsluitdijk. Hiermee verdwijnt de laatste barrière voor de vissen om vanuit de Waddenzee door de IJssel naar Duitsland te migreren.
Nu de laatste barrière is weggenomen is het belangrijk om kritisch naar nieuwe ontwikkelingen te kijken en te voorkomen dat nieuwe barrières zich vormen. Een van de nieuwe ontwikkelingen is het afvangen van plastic door middel van luchtbellen. Deze bellenschermen vormen weliswaar geen fysieke barrière over de gehele breedte van het waterlichaam zoals bij de Afsluitdijk en vele andere waterbouwkundige werken het geval is. Toch kunnen deze bellenschermen een mogelijke barrière vormen voor vissoorten die afhankelijk zijn van een vrije migratie. Mogelijk durven bepaalde vissoorten de barrière niet te doorkruizen door het geluid dat de bellen produceren. Een ander mogelijk probleem is het visuele aspect van de bellen, de combinatie van zonlicht en helder water zou de bellen namelijk kunnen laten reflecteren. Indien bij bepaalde vissoorten niet door het scherm durven en daarnaast niet de fysieke eigenschappen hebben om het scherm te ontwijken dan zouden de bellenschermen een mogelijke barrière kunnen vormen.
De vraag die hier uit naar voren komt is:
Welke mogelijke gevolgen heeft de aanleg van een bellenscherm in de IJssel ten aanzien van vismigratie?
Aankomende 2 maanden doe ik onderzoek om deze vraag te beantwoorden. Benieuwd naar de uitkomst? Tijdens het onderzoek zal ik geregeld (tussen) resultaten plaatsen op water wereldwerk en de sociale media, dus blijf op de hoogte.
Gescheven door Dave van Balkum, waterambassadeur Topsector Water.
Bellenschermen; een innovatieve oplossing voor het plasticprobleem maar wat vinden vissen ervan ? was originally published in Water, wereldwerk! on Medium, where people are continuing the conversation by highlighting and responding to this story.